مطالعه انسان‌شناختی بحران‌های اقتصاد سنتی در گذار به موقعیت جدید (مطالعه موردی بازار سنتی تهران)

بازار سنتی تهران از قدرتمندترین و پرنفوذترین میدان‌های اجتماعی و اقتصادی و نیروهای بازار از اثرگذارترین کنشگران اجتماعی و اقتصادی در تحولات دوران معاصر در ایران بوده است. در طول نیم سده گذشته و در مواجه با فرایندهای مدرن در جامعه ایران، دگرگونی‌های تازه‌ای در این میدان اتفاق افتاده است که نتیجه پذیرش الزام‌بخش و ناخواسته منطق این فرایندها، از هم گسیختگی درونی بازار بوده است. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این سؤال بوده است که بازار سنتی تهران به عنوان شکلی از اقتصاد سنتی در گذار به موقعیت جدید به عنوان شکلی از اقتصاد مدرن چه ویژگی‌هایی دارد؟برای پاسخ به سؤال فوق تلاش شد با استفاده از چارچوب تحلیلی نمونه آرمانی دو شکل بازار سنتی و بازار مدرن صورت‌بندی و فرایند گذار تحلیل شود. نتایج پژوهش حاضر نشانگر این است که موقعیت کنونی بازار، وضعیت در حال گذار و بحرانی است. بحران‌های بازار را می‌توان در پنج بخش بحران نظم نهادی، بحران عقلانیت آیینی و معنوی، بحران حک‌شدگی، بحران منش سنتی، بحران هویت‌بخش شهری تحلیل کرد. نتیجه این گسست‌ها بیش از آنکه ایجاد تمایزاتی روشن و مرزبندی‌شده و خالص باشد بیشتر شکل‌گیری اشکال پیوندی و درهم‌گرا است.